Tiếp nối bài viết về các loại Gaming Mouse trong chuỗi bài về đồ Game, tôi  xin được gửi đến bạn đọc một số kiến thức cơ bản cần thiết dành cho người mới bắt đầu tìm hiểu về mousepad, giúp bạn có thể dễ dàng phân loại và lựa chọn bàn di chuột phù hợp với mục đích sử dụng của mình. Khác với các khái niệm cơ bản về tai nghe, những định nghĩa về mousepad khá đơn giản và cũng không quá khó khăn để có thể hiểu được.

1. Những cách phân loại Mousepad

Trước hết theo trải nghiệm của người dùng với mousepad, chúng ta có thể phân thành hai loại:

Mousepad Speed

Là dòng mousepad phổ biến nhất, thường là chất liệu vải, có bề mặt trơn láng và nhẵn mịn giúp tăng tốc độ di chuột. Do sử dụng thoải mái, đơn giản nên loại mousepad này phù hợp với tất cả mọi người, từ người dùng phổ thông chỉ có nhu cầu lướt web, người làm văn phòng hay game thủ.

Đại diện: Razer Mantis Speed, Razer Goliathus Speed, các mousepad phổ thông của Logitech.

Mousepad Control

Mousepad Control là những chiếc bàn di chuột có bề mặt khá thô ráp, nếu nhìn gần bạn có thể thấy rõ các lỗ vải nhỏ (nếu là mousepad vải) trên bề mặt. Cấu trúc này khiến bàn di chuột dòng Control có độ sần nhất định, tạo cảm giác di chuột “lì” hơn so với dòng Mousepad Speed.

  

Ảnh trái: mousepad Speed, ảnh phải: mousepad Control.

Đại diện: Razer Mantis Control, SteelSeries QCK heavy, Razer Goliathus Control.

Ngoài ra trên thị trường còn xuất hiện cả loại mousepad hai mặt, với một mặt thuộc dòng Control và mặt còn lại là mousepad Speed, chẳng hạn như chiếc Razer Vespula. Tuy nhiên, loại mousepad này trên thị trường không nhiều.

Xét về độ dày, bàn di chuột gồm những dạng sau:

Mousepad dày

Là bàn di chuột có độ dày tương đối khoảng 4mm – 6mm. Loại mousepad này vẫn đem lại cảm giác êm ái cho người sử dụng ngay cả khi phải ngồi trước màn hình máy tính trong thời gian dài.

Đại diện: SteelSeries QCK Mass, Zowie G-TF Spawn Large.

Mousepad mỏng

Mousepad mỏng thường có độ dày chỉ khoảng 2mm hoặc mỏng hơn. Tùy với sở thích và thói quen sử dụng, người dùng có thể chọn cho mình loại mousepad có độ dày ưng ý.

  

Trên thị trường có nhiều loại mousepad có độ dày, mỏng khác nhau.

Đại diện: Roccat Sense, SteelSeries QCK mini, SteelSeries 4HD.

Riêng đối với trạng thái vật lý của mousepad, chúng ta có thể phân thành hai loại chính:

Mousepad mềm

Bàn di chuột mềm có lẽ chiếm hơn 90% trên tổng số sản phẩm mousepad được bán ra thị trường. Mousepad mềm thường được làm từ vải, cao su hoặc các chất liệu dẻo khác. Sản phẩm dạng này rất được ưa chuộng bởi tính tiện dụng, có thể cuộn lại và mang đi nơi khác.

Đại diện: Phần lớn bàn di chuột của các hãng SteelSeries, Roccat, Logitech.

Mousepad cứng

Thuộc phân khúc thị trường “hiếm”, mousepad cứng thường được làm từ nhựa, nhôm, sợi thủy tinh… Và có bề mặt phẳng, mịn hơn so với mousepad mềm. Ngoài ra, bàn di chuột loại này sẽ không bị ảnh hưởng bởi độ lún khi di chuột, nên người dùng hoàn toàn có thể đặt mousepad cứng lên đệm, gối hoặc những nơi có bề mặt không ổn định khác.

Đại diện: Razer Vespula, Razer Destructor.

Bên cạnh đó cũng có một số loại mousepad đặc biệt, được sản xuất phục vụ các nhu cầu cá nhân khác của người dùng như:

Mousepad sưởi ấm

Khác với những dòng mousepad thông thường, bàn di chuột sưởi ấm có thêm lớp vải phía trên mu bàn tay của người dùng, giúp giữ ấm cho đôi tay trong những ngày thời tiết giá lạnh.

  

Đại diện: Tạm thời chưa thấy thương hiệu lớn nào sản xuất loại bàn di chuột này, người dùng có thể tìm thêm thông tin tại các trang web rao vặt.

Mousepad có đệm tay

Loại mousepad có đệm cổ tay trên thị trường rất đa dạng, có thể là mousepad cứng nhưng đi kèm miếng đệm cổ tay (Razer eXactRest), mousepad cứng có đệm cổ tay gắn sẵn, mousepad mềm có đệm cổ tay…Tuy nhiên, đa dạng là vậy nhưng dòng sản phẩm này về bản chất không có gì khác với những loại bàn di chuột đã kể trên, chỉ là có thêm miếng lót giúp cổ tay người dùng không bị chai mà thôi.

Đại diện: Razer eXactRest.

Ngoài ra khi nói về độ lớn của mousepad, nhà sản xuất thường sử dụng các thông số như SteelSeries QCK StarCraft Kandz – 320 x 270 x 2mm, hay Roccat Taito Kingsize – 455 x 370 x 3,45 mm. Chẳng hạn với thông số của Roccat Taito Kingsize, chúng ta có thể hiểu là bàn di chuột này có chiều dài, chiều rộng, độ dày lần lượt là 455mm, 370mm và 3,45mm.

Độc giả hãy cùng chúng tôi "dạo" một qua một vòng lịch sử, hiện tại và dự đoán một chút về tương lai của thiết bị huyền thoại này. 

Chuột máy tính (computer mouse) là một khái niệm đã quá quen thuộc với chúng ta ngày nay. Sẽ thật vô nghĩa nếu chúng tôi ngồi ở đây và cố gắng giải thích cho bạn đích xác nó là cái gì. Tóm lại, đây là một thiết bị giúp ta điều khiển và giao tiếp máy tính. Đương nhiên, cũng không ai có thể phủ nhận vai trò, tầm quan trọng của nó trong sự phát triển chung của thế giới công nghệ từ trước tới nay. Nhưng liệu trong tương lai thì sao? Độc giả hãy cùng chúng tôi "dạo" một qua một vòng lịch sử, hiện tại và dự đoán một chút về tương lai của thiết bị huyền thoại này. 

Ngược dòng lịch sử chuột máy tính
 

Thiết bị đầu tiên của chức năng của một con chuột máy tính là phát minh của Hải quân Hoàng gia Canada vào năm 1952. Thực tế, nó là quả bóng bowling được gắn trên phần cứng. Phần cứng của thiết bị sẽ ghi lại chuyển động của trackball rồi sau đó truyền thông tin lên màn hình. Vì đây thuộc phạm trù bí mật quân sự nên thiết kế kỹ thuật của nó chưa bao giờ được công bố. Thực tế, hoạt động của thiết bị này tương tự rất nhiều trackpad sau này. 

                                          Bí mật của quân đội hoàng gia Canada.

Thiết bị đầu tiên được công nhận rộng rãi là chuột máy tính được Douglas Engelbart phát minh vào năm 1963. Nó sử dụng hai bánh xe để cung cấp dữ liệu theo hai trục, sau đó chuyển tải lên máy tính. Năm 1970, Bill English của Xerox PARC đã thay thế bánh xe cổ điển bằng một viên bi giúp cho chuột di chuyển tốt hơn và nhiều chiều hơn. Tuy phát triển tương đối nhiều trong giai đoạn sau đó tuy nhiên, phải cho đến khi GUI ra đời vào năm 1981. Cùng với GUI, chuột mới phát huy được sức mạnh vượt trội của mình so với các thao tác bằng bàn phím và lệnh quen thuộc trước đó. Có thể nói, sự phát triển của cả hai nhân tố này gắn bó chặt chẽ với nhau và chúng đã tạo nên bộ mặt mới của giới công nghệ. Thực tế, chuột thương mại đầu tiên ra đời vào năm 1981, 2 năm sau đó, Lisa ra đời với chuột máy tính "một nút" mà Apple vẫn trung thành từ đó tới nay.

                                                      Chuột đầu tiên của nhân loại. 

Năm 1984, Logitech cho ra mắt chuột không dây đầu tiên sử dụng sóng hồng ngoại. Đúng 20 năm sau đó, chuột laser ra đời và người phát minh cũng là Logitech. Ngoài ra, touchpad được giới thiệu trên các laptop trong những năm đầu của thập kỷ 90.

Đặc tính kỹ thuật và câu chuyện chuột máy tính ngày nay

Nói chung về cơ bản, phương thức hoạt động của các chuột máy tính là gần giống nhau. Chuột ghi lại di chuyển và gửi dữ liệu về tọa độ cho máy xử lý. Hai loại công nghệ phổ biến nhất cho chuột hiện nay là chuột quang và chuột bi. Về kết cấu, trừ các sản phẩm của Apple và một số sản phẩm không thực sự phổ biến và hữu dụng, hầu hết chuột máy tính hiện nay đều có hai nút chính (chuột trái và chuột phải) cộng thêm một nút cuộn. Với một số loại chuột cao cấp, chúng được tích hợp thêm một số nút khác nhưng các nút này không đảm nhận nhiệm vụ cơ bản của chuột máy tính.

                                           Chuột máy tính thương mại đầu tiên.

 Chuột bi là những con chuột "cơ bản" nhất. Nguyên tắc hoạt động của nó rất đơn giản: khi bạn di chuyển, viên bi sẽ chuyển động và truyền chuyển động này vào các trục ở bên trong. Sau đó, dữ liệu sẽ được truyền cho máy xử lý. Tuy góp công lớn và sự phát triển của máy tính nhưng chuột bi đang ngày càng trở nên ít phổ biến hơn do các nhược điểm cố hữu của mình: trọng lượng nặng, độ chính xác không cao...


 Chuột quang hoạt động trên nguyên lý phát hiện phản xạ thay đổi của ánh sáng phát ra từ một nguồn cấp để xác định sự thay đổi toạ độ của con trỏ trên màn hình máy tính. Chuột quang đang ngày càng trở nên phổ biến hơn bởi những ưu điểm vượt trội của nó như: độ chính xác cao, nhẹ... Thời gian đầu, nhược điểm lớn nhất của chuột quang là kén bề mặt (ví dụ điển hình nhất là không hoạt động trên mặt kính). Tuy nhiên gần đây với công nghệ laser, chuột quang đã khắc phục được nhược điểm này. Vì thế, chuột quang có thể nói đã "giết chết" công nghệ chuột bi truyền thống.
Chuột không dây hầu hết hoạt động nhờ một bộ thu pháp sóng với đầu thu được gắn trực tiếp trên máy tính. Dữ liệu được xử lý sẽ được truyền qua bộ thu phát này và hoạt động tương tự như chuột thông thường. Hiện đã xuất hiện một số chuột kết nối qua Wifi nhưng chưa thật sự phổ biến vì giá thành cao.

 Xu hướng 1 "nút" của Apple bắt nguồn từ đây. 

Về cổng kết nối của các chuột có dây. Trước đây, hầu hết chuột sử dụng cổng kết nối PS/2 nhưng sự bất tiện của cổng này khiến cho các NSX hiện nay đề sử dụng kết nối chính là cổng USB vì sự tiện dụng, phổ biến của nó.

Các thiết bị thay thế và tương lai kém tươi sáng của chuột 


 Khi mà kỷ nguyên hậu PC đang tới ngày càng gần hơn, người ta bắt đầu đặt câu hỏi về sự cần thiết và tương lai của thiết bị tưởng như không thể thay thế này.

 Nhắc đến các thiết bị thay thế chuột đầu tiên phải nhắc tới người anh em gần gũi nhất với nó: touchpad. Nếu như chuột quang hơn chuột không dây ở điểm "nhỏ gọn hơn" thì chuột quang lại chịu thất bại hoàn toàn trước thiết bị tích hợp này. Cũng giống như chuột, touchpad thời kỳ đầu thua kém hẳn về độ chính xác, tiện dụng thì ngày nay, với sự phát triển chóng mặt của công nghệ, các touchpad ngày càng nhạy, chính xác và đáp ứng được nhiều nhu cầu của con người hơn. Thực tế, ngày nay hầu hết người dùng laptop đều chọn giải pháp touchpad hơn là sắm một chú chuột rời.

 Nhưng quan trọng hơn, khi mà công nghệ cảm ứng ngày càng hoàn thiện, tương lai của chuột máy tính càng bị đe dọa. Trong kỷ nguyên hậu PC, khi mà các thiết bị cầm tay với màn hình cảm ứng trở nên phổ biến và thân thuộc hơn, có quá nhiều lý do để người ta quên đi một thiết bị cồng kềnh như chú chuột máy tính.

 Hiện nay, người ta đã bắt đầu tính đến một số giải pháp thay thế hoàn hảo chuột máy tính như cảm biến chuyển động của cơ thể (Kinect) hay các công nghệ "sóng não" như trong phim viễn tưởng của thế kỷ trước. Biết đâu, trong tương lai gần, chuột sẽ trở thành một thiết bị thừa thãi.

 Kết 

Cho dù thế nào đi chăng nữa, công lao của chuột là không thể phủ nhận. Sự phát triển của chuột là một phần quan trọng, không thể thiếu của giới công nghệ nói chung. Giả sử không có chuột có lẽ Windows, Mac... còn lâu mới trở nên phổ biến như ngày nay.